پس از افتتاح فاز نخست طرح های توسعه ی بندر چابهار، با ظرفیت تخلیه و بارگیری سالانه هشت و نیم میلیون تن کالا ، باید همزمان، زیرساخت های حمل ونقل آن نیز به همین میزان ایجاد و بهره برداری می شد.
دغدغه ی جابجایی و حمل کالاهای وارد شده به بندر چابهار، باعث شده تا بسیاری از سرمایه گذاران از این بندر استراتژیک نتوانند استفاده لازم را ببرند.
تجار و بازرگانان داخلی و خارجی ، کالاهای خود را با هدف جابجایی به شهرهای داخلی کشور ، و یا سایر کشورها بویژه افغانستان و آسیای میانه ،به بندر چابهار انتقال می دهند، که این کار نیاز به زیرساختهای لازم ، از جمله راههای ارتباطی زمینی، هوایی و همچنین ریلی دارد.
به گفته ی برخی از تجار و بازرگانان، بندرچابهار تا این لحظه ،از هر گونه زیرساخت حمل و نقلی، نظیر فرودگاه بین المللی، جاده ترانزیتی، و همینطور بزرگراه و آزادراه محروم است ، و تاکنون نیز مطالعه و کاری، برای ایجاد بزرگراه و آزاد راه نشده است.
بسیاری از سرمایه گذاران داخلی و خارجی فعال ، در حوزه ی ترانزیت و حمل و نقل کالا ،و مسئولان بندرها و دریانوردی سیستان و بلوچستان ، ناچارند برا انتقال و جابجایی کالاهای خود، به جاده ی پرخطر و کم عرض( چابهار- نیکشهر- سرباز- ایرانشهر و ادامه ی آن ، به زاهدان و میلک هیرمند) چشم بدوزند.
در حال حاضر، برای حمل و نقل کالاهای ورودی ، به دو بندر شهید بهشتی و شهید کلانتری تنها دو مسیر ،یکی جاده ی کم عرض ۱۰ متری چابهار- نیکشهر ، به ایرانشهر و دیگری جاده ی پرپیچ و خم چابهار- سرباز- ایرانشهر ، وجود دارد که توسط کامیون های باربری و خودروهای سواری ، مورد استفاده قرار می گیرند.
کالاهای ورودی، به بندر چابهار ، به وسیله ی کامیون های کوچک و بزرگ ، در این جاده های پر خطر، و در حد تردد خودروهای سبک بین شهری، به سایر نقاط ایران و کشور افغانستان منتقل می شوند.
اگر مسوولان به فکر توسعه ی زیرساختهای حمل و نقلی، برای انتقال و جابجایی کالا با حجم زیاد، از بندرچابهار به افغانستان هستند باید در مرحله ی اول برای ارتقاء بیش از هزار کیلومتر جاده ، به بزرگراه و آزادراه ، چاره ای بیندیشند ، و در مرحله ی بعد ، خط ریلی (چابهار- زاهدان- سرخس و چابهار- میلک مرز افغانستان) را تکمیل وبه بهره برداری برسانند.
با تخصیص اعتبارات بسیار کم و در اولویت نبودن برای وزارت راه، در تکمیل زیرساخت های جاده ای، هوایی و ریلی، می توان به جرات گفت باید چند دهه ی دیگر منتظر توسعه ی حمل و نقل از مبدا بندر چابهار بود.
با ادامه ی روند کنونی تردد کامیون ها، در محور (چابهار- نیکشهر – ایرانشهر و چابهار- سرباز -ایرانشهر به زاهدان) هر هفته باید شاهد وقوع تصادفاتی ناگوار ، و کشته و زخمی شدن تعدادی از هموطنانمان باشیم.
برای نخستین بار در طول ۴۰ سال اخیر، امضاء توافقنامه، بین کشورهای ایران، افغانستان و هند ، بهترین موقعیت را برای بندر چابهار ایجاد کرد، و کشور هند توانست بدون نیاز به عبور از پاکستان ، به راحتی کالاهایش را از طریق بندرچابهار، به افغانستان منتقل کند.
نخستین محموله ی ترانزیتی گندم اهدایی کشور هند، به افغانستان در نیمه ی اول آبان سال گذشته از بندر کاندلای هند، وارد بندر چابهار شد.
این محموله ی ترانزیتی گندم اهدایی کشور هند به افغانستان ، شامل ( ۶۴۰ دستگاه کانتینر، به میزان ۱۵هزار تن بود ) که پس از ورود از طریق جاده ی چابهار- میلک هیرمند، به افغانستان انتقال یافت.
از آن زمان تاکنون، هشت فروند کشتی، حامل کالاهای افغانستان ، وارد بندر چابهار شده که نشان می دهد تجار و سرمایه گذاران مکان جدیدی را برای صادرات و واردات کالا های خود، انتخاب کرده اند.
علاقمندی و استقبال دولت، و مردم کشورافغانستان ، برای حداکثر استفاده، از امکانات و فرصت های تجاری فراهم شده، در بندر چابهار، می تواند به توسعه ی روابط تجاری و اقتصادی ، با ایران منجر بشود.
ترانزیت گندم از بندر چابهار، به افغانستان ، یکی از مشوق های ارائه شده در بندر چابهار، برای فعالان تجاری بود ، که بخوبی در حال انجام است.
– حمل و نقل جاده ای
در حال حاضر، بندر چابهار در حدود هزار کیلومتر راه ارتباطی دارد، که باید همه ی مسیرهای منتهی شده به آن ،به بزرگراه و آزاد راه ارتقاء پیدا کنند، تا ترانزیت و حمل ونقل ،به داخل شهرهای کشور وافغانستان توسعه پیدا کند، و خطری برای خودروهای سواری و مردم بومی سیستان وبلوچستان پیش نیاید.
ساخت جاده ۱۱۰ کیلومتری نیکشهر ، تا دوراهی کنارک و چابهار، برای اتصال ۲ شهرستان و سرعت در تردد خودروهای سواری بیش از ۲۰ سال طول کشید.
این جاده با پایه های ضعیف، و نشست کردن در چندین مکان، کشش تردد کامیون ها ، و ظرفیت انتقال سالیانه ،هشت و نیم میلیون تن کالای وارده به بندر چابهار، به سایر نقاط ایران و افغانستان را ندارد.
– فرودگاه بین الملی چابهار
ساخت فرودگاه بین المللی چابهار ، یکی از زیرساخت های حمل ونقل است، که پس از صدور مجوز از سوی کمیته ی فضایی کشور ضرورت دارد احداث شود ، تا مسافران، سرمایه گذاران وهمچنین گردشگران ،بتوانند به بندر چابهار سفر کنند.
در حال حاضر برای ورود به چابهار، مسافران از فرودگاه نظامی کنارک، که در حدود ۵۰ کیلومتری چابهاراست، استفاده می کنند که امکانات چندانی ، برای رفاه مسافران ندارد و بنا بر ضرورت نظامی در ۴۰ سال گذشته ، ساخته شده است.
ساخت فرودگاه بین المللی چابهار، یکی از بحث هایی است، که پس از یک سال تعلل و وقفه در ساخت آن، بار دیگر مهلت مجوز صادره از سوی کمیته فضایی کشور ، به پایان رسید.
– راه آهن چابهار- زاهدان- سرخس
راه آهن چابهار- زاهدان- سرخس ، بهترین مسیر برای حمل ونقل کالاهای بندر چابهار است، مسیر اصلی این خط ریلی، از چابهار به زاهدان به طول ۶۴۰ کیلومتر سال ۱۳۸۹ کلنگ زنی شده، اما از سال ۱۳۹۲ به طور جدی تری درحال اجراست.
این خط ریلی، از دروازه ی شرقی اسکله شهید بهشتی چابهار آغاز ، و با عبور از شهرستانهای (کنارک، نیکشهر، ایرانشهر و خاش) در نهایت به زاهدان متصل، و سپس برای ارتباط با کشورهای آسیای میانه ، به سرخس متصل می شود.
این پروژه در هشت قطعه، و با مبلغ اولیه دو هزار و چهل و یک میلیارد تومان، در حال اجراست و در مجموع تا سرخس هزار و ۶۴۰ کیلومتر است، که ۶۱۰ کیلومتر از چابهار- زاهدان، و با احتساب خطوط فرعی ۷۳۰ کیلومتر، حدودا ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی، دارد.
به گفته ی بعضی از کارشناسان، کمبود شدید اعتبارات ، و عدم مطالعه و اجرای بخشی از پروژه راه آهن چابهار- سرخس ، ممکن است این طرح تا ۱۰ سال دیگر و حتی تا ۲۰ سال آینده هم، تا مقصد نهایی، در سرخس تکمیل و بهره برداری نشود.
– مسافرت دریایی
حمل و نقل مسافر از دریا ، با ورود نخستین کشتی مسافری هرمز، با ظرفیت جابجایی ۲۰۸ مسافر و ۴۵ خودروی سواری، از کشور عمان در آبان ماه ۱۳۹۵ با عنوان خط و ترمینال ، مسافری دریایی ایران- عمان در بندر شهید کلانتری چابهار، بصورت آزمایشی راه اندازی شد.
پایانه بین المللی مسافر دریایی بندر شهید کلانتری چابهار، با مساحت سه هزار و ۸۰۰ مترمربع ، و با صرف هزینه ای بالغ بر ۵۰ میلیارد ریال ، احداث شده است ، که شامل دو سالن مجزا با ظرفیت ۶۰۰ مسافر ورودی، و خروجی طراحی شده است.
در ۶ ماه نخست ، هر دو هفته در میان ، در حال فعالیت بود که از آن زمان تاکنون، تعطیل شده است.
بازگشایی خط مسافری دریایی، با بنادر همجوار کشور، کشورهای همسایه و بویژه جابجایی مسافران و زائران پاکستانی ، از طریق بندرچابهار، و توجه به این بخش می تواند به رونق حمل و نقل مسافر، و بازگشایی دوباره ی پایانه مسافری بندرشهیدکلانتری، منجر شود.مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان وبلوچستان ،اظهار داشت: بندر چابهار ، موقعیتی استراتژیک و نقش پررنگی، در تعاملات اقتصادی و تجاری منطقه ای و بین المللی، دارد.
بهروز آقایی افزود: چابهار بندری مهم و مسیری کم هزینه ، برای دسترسی کشورهای منطقه به یکدیگر بوده و سرمایه گذاریهای عمده ای توسط سازمان بنادر و دریانوردی در ایجاد زیرساختهای بندری و تامین تجهیزات استراتژیک، تخلیه و بارگیری صورت گرفته است.
وی گفت: بندر چابهار بعنوان اولین بندر کشور در جذب اپراتور خارجی و اتصال سه کشور طی توافقنامه ای بنام چابهار توانست امریکا را جهت مستثنی کردن این بندر از تحریم ها قانع کند.
آقایی از طراحی، ساخت و تکمیل پروژه ی فاز اول طرح توسعه ی بندر شهید بهشتی، بعنوان یک پروژه ملی یاد کرد و افزود: بهره برداری از آن ، افتخاری برای کشور ، در زمینه ی افزایش تجارت و توسعه ی اقتصادی است.
مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان وبلوچستان ادامه داد: ظرفیتهای ایجاد شده با افتتاح پروژه ی طرح توسعه ی بندر شهید بهشتی، اقتصاد کشور را به دیگر کشورهای اطراف، پیوند خواهد داد، که نمونه ی بارز اقتصاد مقاومتی، در ایران اسلامی است.
آقایی از انجام سرمایه گذاریهای گسترده، کشورهای منطقه و فرامنطقه ای، در زمینه ی توسعه ی بنادر کشورهای حاشیه دریایی عمان ، و بندر چابهار خبر داد، و پیش بینی کرد ، در آینده ای نزدیک ، فعالیتهای تجاری و حمل و نقلی دریایی گسترده ای، در این منطقه ایجاد خواهد شد؛
نوشته شده توسط : فاطمه اسدی