ایرانیان را میتوان مخترع صنعت پست دانست. هزاران سال پیش و در عهد طلایی هخامنشیان، با تاسیس چاپارخانه هایی در فواصل مختلف و نیز سایر زیر ساخت های لجستیکی، که مصداقش در آن زمان اسب های تندرو بودند، اولین اداره پست دنیا در ایران راه اندازی شد. معرف ترین راه مواصلاتی در آن زمان به راه شاهی معروف بود. رونق این صنعت در آن بازه توانست منجر به رشد و توسعه بسیاری از کسب و کارها شود.
تاریخچه پست در ایران
پست در ایران پس از شکل گیری در دوره هخامنشی، به مرور زمان و با تغییر حکومت ها دستخوش تغییراتی شد. تا اینکه در دوره قاجار و صدارت امیرکبیر،در سال ۱۲۵۸ وزارت پست تاسیس گردید. در سال ۱۲۹۰ پس از ورود یک مستشار اتریشی به ایران با درخواست ناصرالدین شاه، اصلاحاتی ساختاری در این وزارتخانه صورت گرفت و به موجب آن کشور ایران به اتحادیه جهانی پست ملحق شد.
در سالهای اخیر وزارت پست، با توجه به توسعه فناوری و زیر ساخت های ارتباطی، تحت عنوان وزارت فناوری و اطلاعات فعالیت می‌کند . شرکت ملی پست نیز با سرمایه اولیه‌ای بالغ بر پانصدمیلیون تومان، در سال ۶۷ فعالیت خود را شروع کرد. هم اکنون سرویس های پستی متنوعی در قالب شرکت های خصوصی و دولتی در این صنعت ارائه می‌شود.
انواع بسته‌بندی‌های استاندارد مرسولات
- مرسولات شکستنی: این نوع مرسولات با توجه به آسیب پذیری بالا، می بایستی با نایلون های حباب دار و مقواهای ضخیم فراخور با حجم و وزن مرسوله بسته بندی شوند.
- مایعات: در مورد مایعات نکات قابل توجه، بسته بودن درب محصولات، عدم فشار به بسته بندی ها و نیز عایق بودن آنهاست . تا در صورت نشت مایع، از آسیب به سایر محموله ها جلوگیری شود. با پر کردن فضای خالی در جعبه بایستی از تکان خوردن بسته مایعات جلوگیری شود. همچنین این جعبه ها باید با علامت مشخص، از سایر بسته ها تفکیک شوند.
- پوشاک: لازم است که این دسته از کالاها با نایلون عایق بندی شوند تا رطوبت به آنها نرسد.
- مطبوعات: این قسم کالا باید با پاکت کاغذی یا سلیفون بسته بندی شوند.
- پاکات: پاکت ها که می‌توانند شامل نامه ها یا دعوتنامه ها یا…باشند علاوه بر ملاحظات در ارسال مطبوعات، محرمانگی نیز برایشان حائز اهمیت است.
ممنوعات پستی
ناظر بر قوانین حاکم در کشور، ارسال برخی اقلام از طریق پست ممنوع است. از جمله‌ی این مرسولات مواد مخدر، مشروبات الکلی، مواد شیمیایی توهم‌زا، مواد منفجره، مواد محترقه، مواد سمی، مواد اسیدی، مواد بیماری‌زا و بدبو، مواد آتش‌زا و سوختنی، مواد و وسایل رادیواکتیو و … هستند. دسته بندی ممنوعات پستی به شرح ذیل می‌باشد:
مواد مخدر و روان‌گردان
اقلام غیراخلاقی، جنسی یا منافی عفت
اقلام سرقتی و جعلی
اقلامی که داد و ستد و یا واردات آنها در کشور مقصد ممنوع است.
اقلام آسیب زا
مرسولات حاوی مواد منفجره، قابل اشتعال یا رادیو اکتیو و سایر کالاهای خطرناک؛ البته برخی از کالاهای خطرناک از جمله مواد رادیواکتیو ارسالی در پست‌نامه‌ها و باتری‌های لیتیومی و پیل ها ممنوع نیستند.
مرسولات حاوی وسایل انفجاری و مهمات نظامی اصلی و مشقی مانند نارنجک، گلوله و سایر مهمات
سلاح سرد و گرم
گذاشتن حیوانات زنده به غیر از: کرم ابریشم، زالو و زنبور، انگل‌ها و اقلام دافع حشرات موذی که به منظور کنترل این حشرات که بین موسسات رسمی معتبر مبادله می‌شوند. مگس‌های خانواده “دراسوفیلید” به منظور تحقیقات زیستی پزشکی که بین موسسات رسمی معتبر مبادله می‌شوند. همچنین حیوانات زنده‌ای که حمل آنها توسط پست طبق مقررات پستی کشورهای ذیربط مجاز باشد.
سکه، اسکناس و سایر اقلام با ارزش
منبع : سایت رسمی اداره پست
نحوه رصد و پیگیری مرسولات پستی در صنعت پست
یکی از خدمات شرکت های پستی رهگیری مرسولات است. رهگیری از طریق ارائه کد، میتواند مشخص کند رهگیری یا پیگیری مرسولات پستی در اداره پست به چند طریق انجام‌پذیر است؛
پیگیری بسته پستی با شماره بارکد
در هنگام ثبت سفارش، در سامانه های پستی، مشتریان کد رهگیری دریافت میکنند، با استفاده از این کد با مراجعه به سایت شرکت مربوطه یا تماس با پشتیبانی میتوان مرسوله را پیگیری کرد.
پیگیری پیامکی مرسولات
شرکت های پستی علاوه بر کد رهگیری و از طریق اینترنت، این امکان را به شما می‌دهند که با ارسال پیامکی کد رهگیری ، مرسوله خود را پیگیری کنید.
پیگیری از طریق پلیس +۱۰!
برای پیگیری گواهینامه، کارت پایان خدمت، گذرنامه و…با استفاده از کد USSD ؛ کد (*۱۱۰#) را وارد کنید. سپس، گزینه پلیس+۱۰ و بعد از آن گزینه وضعیت مدارک را ثبت کنید. در پایان نوع مدرک را مشخص نموده و از وضعیت آن مطلع می‌شوید.