تجارت الکترونیک ؛ توزیع مرسولات و ۵ روند اصلی برای آن (قسمت اول)

با رونق تجارت الکترونیک و بسته شدن فروشگاه‌های فیزیکی در پاندمی کرونا، روندهای اصلی ارسال پستی و تحویل مرسولات تجارت الکترونیک دستخوش تغییرات بسیاری شده است. انعطاف‌پذیری و سازگاری با تغییرات برای هر کسب‌وکاری، امری حیاتی است؛ چرا که تکیه بر یک راه حل یا یک شریک واحد، می­تواند کسب‌وکارها را با مشکلات عدیده ای مواجه نماید.

از آنجا که خدمات پستی بخش حیاتی از کانال تجارت الکترونیکی است، فعالین این حوزه می بایست هنگام توسعه استراتژی تحویل مرسولات، مسایل مختلفی را مد نظر قرار دهند. نکات و موضوعاتی که در ادامه تشریح می­شود ماحصل مطالعات و تحقیقاتی است که در سال ۲۰۲۱ در حوزه تحویل مرسولات تجارت الکترونیک صورت گرفته است. این تحقیق ۵ روند اصلی ارسال و تحویل مرسولات پستی را مدنظر قرار داده است که عبارتند از:

• انعطاف پذیری تحویل (Delivery Flexibility)

• تجارت چند کاناله (Omnichannel Commerce)

• پردازش و لجستیک (Fulfilment & Logistics)

• تحویل سبز و پایدار (Sustainable Delivery)

• بازارچه ­های برخط (Online Marketplaces)

مطالعه و توجه به موضوعات مطرح شده، این امکان را ایجاد می‌نماید که بنگاه­های تجارت الکترونیک در هنگام بروز چالش‌ها و شرایط نامتعادل در بازار رقابتی، کسب‌وکار خود را به سرعت با شرایط جدید تطبیق داده و قدرت رقابتی بیشتری کسب نمایند. در ادامه این ۵ روند به اختصار تشریح می­شوند:

آینده ای برای تحویل کالا در آخرین مرحله زنجیره تامین (Last Mile Delivery)

انعطاف پذیری در انتخاب مجموعه ه­ای از گزینه­ هایی حمل­ و ­نقل و تحویل مرسولات تجارت الکترونیک،

برای مدت  زمانی طولانی، شاخص طلایی در فرآیند تحویل، توزیع سریع و رایگان مرسولات بود. فعالین حوزه تجارت الکترونیک می بایست خیلی شفاف، موضوع تحویل رایگان را به مشتریان خود اعلام می‌کردند (البته در صورتی که این سرویس را داشتند)، همچنین در صورتی که تحویل روز بعد (next day delivery) را ارائه نمی‌دادند، می بایست بازه زمانی مورد انتظار تحویل را مشخص می‌کردند. همه ­گیری جهانی کرونا و اجرای یک دوره قرنطینه در کشورهای مختلف جهان، این تصور و انتظار را تا حد زیادی تغییر داد؛ بطوری که انعطاف ­پذیری شاید برای اولین بار در خدمات پستی از قیمت­ گذاری خدمات و سرویس های پستی مهم­تر گردید.

مصرف‌ کنندگان انتظار دارند در مورد مکان و زمان دریافت سفارش قدرت انتخاب داشته باشند. بسیاری از مصرف‌کنندگان تمایل دارند بابت دریافت سریع مرسولات خود هزینه‌ های بیشتری پرداخت نموده و یا اگر مرسوله خود را در زمان دیرتری دریافت می‌نمایند، انتظار دارند از طریق پایدارترین سیستم‌ های حمل­ و نقل، سفارشات آن­ها تحویل داده شود. منظور از پایداری در سیستم های حمل و نقل بدین معناست که شرکت های پستی، تعهدات زمانی و SLA سرویس را بدون هیچگونه کم و کاستی تضمین نمایند.

آیا تحویل  یک روزه (Same-day Delivery) همچنان مورد اقبال مشتریان است؟

در سال‌های قبل، تحویل در همان روز به عنوان روندی رو به رشد در تحویل مرسولات تجارت الکترونیک در صنعت پست و لجستیک خرده فروشی در نظر گرفته می‌شد، اما اهمیت پایداری در تجارت الکترونیک باعث شده که حمل و نقل سریع و آسان از محل فروشگاه تا نشانی مشتری، بار دیگر مورد توجه قرار گیرد. “سرعت” و “پایداری” دو مقوله مهم هستند که در تجارت الکترونیک مکمل یکدیگر می‌باشند. مصرف‌کنندگان راحتی می‌خواهند، اما در صورت لزوم ترجیح می‌دهند بسته خود را در بازه زمانی طولانی تر دریافت کنند که نشان دهنده افزایش آگاهی مصرف کنندگان پیرامون پایداری است. هنوز ارسال “سریع و رایگان” کلید اصلی موفقیت در تجارت الکترونیک محسوب می گردد.

ارسال رایگان و سریع،  انگیزه مهمی برای خرید از یک فروشگاه اینترنتی برای خریدارن خواهد بود؛ اما نه به این دلیل که باعث صرفه جویی در هزینه و زمان می گردد بلکه به این دلیل که بر موارد زیر نیز تأثیر می‌گذارد:

خطر گریزی:

مغز انسان به طور طبیعی سعی می کند از هرگونه خطر یا عدم قطعیتی که در معرض آن قرار دارد، اجتناب کند. خرید آنلاین یکی از این نمونه ریسک هاست؛ خریداران نمی‌توانند قبل از خرید محصولات را لمس کرده یا امتحان کنند و دقیقاً نمی‌دانند سفارشات آن ها چه زمانی به دستشان خواهد رسید. توزیع پستی و یا به عبارتی حمل و نقل رایگان و سریع به مشتریان کمک می‌کند تا از حس خطرپذیری دور بمانند، زیرا یک فروشگاه اینترنتی مسئولیت مالی هزینه‌های تحویل را بر عهده می گیرد. مشتریان باید بتوانند به تاریخ تحویل اعتماد کنند تا از رسیدن به موقع سفارشات خود اطمینان حاصل نمایند. گنجاندن این گزینه‌ها در تسویه حساب برای مشتری بسیار مهم و خوشآیند است. به این ترتیب و با این اقدام، می­توان بر هزینه سبد خرید مشتری تأثیر مثبتی گذاشت.

انتخاب:

انتخاب برای مصرف کنندگان جالب است. مردم دوست دارند قدرت انتخاب داشته باشند، زیرا شانس برآورده نمودن نیاز آن­ها را افزایش می‌دهد. اکثر مصرف‌کنندگان دوست ندارند به آن­ها گفته شود که چه کاری باید انجام دهند، اما اگر به کسی انتخاب‌های زیادی هم داده شود، ممکن است این امر برای آنان قدری گیج کننده و طاقت فرسا باشد. بسیاری از خرده فروشان با انتخاب خودکار گزینه حمل و نقل رایگان، بر این مشکل غلبه می‌نمایند. این بدان معناست که مشتری ضمن داشتن اختیار برای انتخاب گزینه‌های مختلف، کمتر تحت تأثیر استرس انتخاب قرار می‌گیرد.