حمل و نقل دریایی عبارت است از جابجایی افراد، کالاها و غیره به واسطه دریا و اقیانوس و دیگر معابر آبی و توسط قایق، کشتی و دیگر شناورها
کالا و مرسولاتی از طریق دریا حمل می شوند که دارای حجم بالایی باشند. و طولانی بودن زمان دارای اهمیت کمتری هست . از سوی دیگر در بعضی موارد مشخصات جغرافیایی کشور این نحوه ورود کالا و مسافر را غیر ممکن می کند چرا که دسترسی به آبهای آزاد در تمام کشورها مقدور نمی باشد. اما با تمام این موارد حمل و نقل دریایی مهمترین نوع حمل بوده و درصد بالایی از تجارت جهان بدین شیوه به مقاصد حمل می رسد.
وقی از حمل و نقل دریایی صحبت می شود ، کشتی های باری که حتی برای حمل کالاهای مختلف با ویژگیهای خاصی تجهیز شده اند به ذهن متبادر می شود. بنادر و امکانات بندری و تجهیزات تخصصی زیادی توسعه یافته اند تا این نوع حمل و نقل بویژه در زمان تخلیه و بارگیری با اطمینان و سرعت بالا انجام شود.
وقتی کشتی وارد بنادر میشود مامورین بهداشت مدارک آن ها را بررسی میکنند و سپس اجازه ورود میدهد و ماموران گمرک بار بررسی دفتر مخصوصی را به فرمانده کشتی ارائه میدهند و مشخصات کامل کشتی از قیبل خصوصایت کلی کالا نام فرمانده تعداد پرسنل و پرچم و بنادر مبدا و مقصد را در آن ثبت می کنند .
بیشتر بخوانید : انواع روش حمل و نقل کالا
تالی گیری چیست؟
پس از صدور اجازه، عملیات تخلیه آغاز می گردد و کالا های تخلیه شده در فهرستی برای کنترل ثبت میشوند که به آن تالی گیری میگویند و با مشارکت نماینده گمرک ( بندر ) و موسسات حمل و نقل انجام می شود. در گام بعد شرکت حمل با صاحب کالا تسویه حساب نموده، ترخیصیه و قبض انبار را به وی تحویل می دهند و صاحب کالا با در دست داشتن این اسناد و دیگر اسناد لازم اقدام به ترخیص کالا از گمرک می نماید.
انواع روش های حمل و نقل دریایی:
- حمل به روش حمل کراس استافینگ Cross Stuffing
منظور از روش حمل کراس استافینگ انتقال کالا از یک کشتی به کشتی دیگر و ادامه مسیر می باشد. از روش کراس استافینگ در شرایط تحریم و بنادر کوچک استفاده می شود.
- حمل به روش حمل ترانسشیپ Transshipment
ترانسشیپ به معنای حمل و نقل کالا به یک بندر واسط می باشد. چنانچه بارگیری مستقیم کالا از بندر مبدا به بندر مقصد امکانپذیر نباشد از روش حمل دریایی ترانسشیپ استفاده می شود.
- حمل به روش حمل چارترینگ Chartering
زمانی که حجم کالای مورد انتقال زیاد می باشد و یا محموله بسته بندی خاصی ندارد شرکت حمل از روش چارترینگ و یا اجاره کامل کشتی استفاده می کند.
- حمل و نقل دریایی کالا به روش گروپاژ
متصدیان حمل و نقل مجازند کالاهای همگونی را که دارای فروشندگان مختلفی می باشند و به مقاصد یکسانی ارسال می گردند، به شکل گروهی بسته بندی نموده و تحت عنوان یک محموله ارسال نمایند، در این گونه موارد صاحب کشتی اقدام به صدور بارنامه گروهی می نماید. به این نوع حمل و نقل گروپاژ می گویند.
- حمل و نقل دریایی کالاهای فله BULK
کالاهایی که بصورت فله و بدون بسته بندی می باشند را از این طریق توسط کشتی های مخصوص حمل کالاهای فله انتقال میدهند.
انواع کشتی های فله بر:
- کشتی های فله بر مخصوص کالای خشک Bulk Carrier Dry
این کشتی ها دارای انبارهای توخالی بر روی عرشه خود می باشند و برای حمل کالاهایی چون گندم، ذرت، سویا و انواع غلات مورد استفاده قرار می گیرند.
- کشتی های فله بر مخصوص مایعات Liquid Bulk Carrier
برای حمل مایعات با حجم زیاد از کشتی های فله بر که به آنها تانکر هم می گویند استفاده می شود.
بیشتر بخوانید : حمل هوایی کالا
انواع کشتی های فله بر مخصوص مایعات:
الف: Oil Tanker کشتی های فله بر مخصوص نفت و فراورده های نفتی
ب: Liquid gas carrier کشتی های فله بر مخصوص گاز مایع LNG و LPG
ج: Chemical carrier کشتی های فله بر مخصوص حمل مواد شیمیایی مایع
محتوا بسیار عالی بود